با بهره‌برداري از پروژه 25 كيلومتري راه روستايي در استان هرمزگان، مسير بندرعباس به بستك 165 كيلومتر نزديك تر شد.

مديركل راه و ترابري استان هرمزگان دوشنبه در آيين بهره برداري از اين پروژه گفت : براي احداث اين قطعه راه ارتباطي مبلغ 51 ميليارد ريال هرينه شده است.

مهندس خداداد مقبلي با اشاره به‌اينكه پيمانكاري اين پروژه قرارگاه خاتم الانبيا بوده، مشخصات اين پروژه را، 10 متر عرض و 84 پل و ابنيه فني ذكر كرد.

وي همچنين گفت: اداره‌كل راه و ترابري استان هم‌اكنون 300 پروژه راهسازي كه 120 پروژه راه روستايي و مابقي راه اصلي و فرعي است، در مجموع به ارزش يك هزار و 350 ميليارد ريال در دست انجام دارد.

مهندس مقبلي، آزاد راه اسكله شهيد رجايي - دشت‌امام ، احداث 256 كيلومتر بزرگراه مسيرهاي‌بندرعباس -سيرجان‌و بندرعباس -خمير -بوشهر و بندرعباس -سه راهي ميناب ، محور بستك به لار-بندرعباس ، بهسازي محور ميناب -جاسك بطول 65 كيلومتر را از جمله اين طرح‌ها برشمرد.

مدير كل برق منطقه‌اي هرمزگان‌گفت: امروز بطور همزمان 39 پروژه‌برق‌رساني و تقويت شبكه در نقاط مختلف اين‌استان مورد بهره‌برداري قرار گرفت.

مهندس عبدالرسول پيشاهنگ دوشنبه‌درآيين‌افتتاح طرح افزايش ظرفيت كهورستان با ارايه گزارشي پيرامون اثرات اين طرحها افزود: اجراي اين تعداد طرح در مجموع 200 ميليارد ريال هزينه در برداشته است.

وي اظهار داشت : بااجراي 19 پروژه برق رساني تعداد 432 خانوار روستايي از روشنايي برخوردار شدند.

وي همچنين گفت: با بهره‌برداري از مجموع 39 طرح بين 50 تا 100 درصد ظرفيت موجود برق روستايي اين استان افزايش يافت كه در نتيجه قطعي، خاموشي و عدم كشش شبكه برق را ديگر نخواهيم داشت.

مهندس پيشاهنگ از اجراي پروژه‌تقويت شبكه و افزايش ظرفيت گابريك‌از توابع جاسك بعنوان بزرگترين اين پروژه‌ها ياد كرد كه 50 ميليارد ريال هزينه در برداشته است.

وي به عمر 70 ساله برق در اين استان اشاره و ابراز داشت : پروژه‌هاي اجرا شده در دو دهه گذشته صدها برابر 40 سال قبل از پيروزي انقلاب اسلامي در اين استان مي‌باشد.

مديركل برق منطقه‌اي هرمزگان در ادامه افزود:در مدت يادشده تعداد مشتركين هرمزگان از 33 هزار به 336 هزار خانوار رسيده و تعداد روستاهاي برق رساني شده از هشت روستا به يكهزار و 500 روستا افزايش يافته است.

مهندس پيشاهنگ اضافه كرد: تعداد پست‌هاي برق در قبل از انقلاب تنها 8 پست بوده كه به 85 پست در حال حاضر رسيده و همچنين توليد برق از 65 مگاوات به 2 هزار و 320 مگاوات در اين استان افزايش يافته است .

به مناسبت گراميداشت دهه مبارك فجر كنگره شعر استاني با عنوان انفجار نور درسالن غدير بندرعباس با حضور جمعي از شاعران محلي برگزار شد.

رييس حوزه هنري هرمزگان ودبير اين كنگره گفت: پس ازاعلام فراخوان 135 اثر از شاعران بندرلنگه،بندرعباس، قشم، ميناب و رودان به دبيرخانه رسيد كه بيشتر اين اشعار باموضوعات ولايت، پيامبراعظم (ص)، محرم وانقلاب اسلامي بود.

مهدي قاسمي‌زاده افزود: از 135 اثر رسيده به دبيرخانه 32 اثر برگزيده شد كه شاعران برگزيده به قرائت اشعار خود پرداختند.

وي درادامه افزود: شاعران بايستي از اشعار خود در راه گسترش فرهنگ وهنر ديني استفاده نمايند و همواره در راه سيدالشهدا(ع) گام بردارند.

قاسمي‌زاده گفت: داوري اين كنگره را دكتر عليرضا قزوه، استاد علي رضايي و استاد محمد علي بهمني از شاعران بزرگ و معاصر كشور برعهده داشتند.

مديركل تبليغات اسلامي هرمزگان دراين مراسم ضمن گراميداشت دهه مبارك فجر گفت: اين كنگره يك كار جمعي است واعتقاد ما براين است كه درمقوله فرهنگ و هنر بايستي كارها را بصورت جمعي پيش برد تا دراين راه بتوانيم موفق باشيم و درآينده گام‌هاي بزرگتري را برداريم.

حجت‌الاسلام شكرالله زندوي افزود: زبان شعر زباني شيرين و ماندگاراست و در ميان هنرها، شعرازجمله هنرهايي است كه كمتر دستخوض ناملايمات شده وخلوص و جاذبه و سياق خود را درجامعه ما حفظ كرده‌است.

اين كنگره با همكاري حوزه هنري استان هرمزگان،اداره‌كل تبليغات اسلامي، صداوسيما، سازمان ملي جوانان و اداره‌كل فرهنگ وارشاداسلامي با حضور جمعي از مسوولان اجرايي استان برگزارشد.

درپايان مراسم وپس از قرائت بيانيه هيئت داوران، جوايز نفرات برتر توسط مسوولان حاضر در مراسم به آنان اهدا شد.

منيع:

تبيان هرمزگان

معبد هندوها

ساختمان اين معبد، در سال 1310 هجري قمري ، در زمان حكومت محمد حسن خان سعدالملك احداث شده است . اساس ساختمان اين معبد عبارت است از يك اتاق چهرگوش مياني كه بر روي آن گنبدي قرار گرفته است . سبك معماري اين گنبد را مقرنس هاي پيرامون آن نه تنها از ديگر گنبدهاي موجود در سواحل خليج فارس ، بلكه از گنبدهاي سراسر ايران متفاوت مي سازد. طرح اين بنا كاملاٌ از معماري معابد هندي متاثر است . اين معبد از جمله نشانه هاي معدود تاريخي بندرعباس است كه توجه هر تازه واردي را به خود جلب مي كند و امروزه در كنار يكي از يكي از خيابانهاي اصلي شهر قرار دارد.

نيايشگاه ميترا

در پانزده كيلومتري شهر قشم ، در مسير راهي كه به منطقه باستاني جزيره يا خربس و سپس به بندر سوزا منتهي مي شود، يك رشته كوه طولاني وجود دارد كه در دل آن معماري صخره اي شگفتي قرار دارد. ورود به اين فضاي صخره اي از طريق روزنه هاي غار مانندي ممكن است كه تعداد آنها به نه روزن در سه رديف مي رسد. در رديف بالا شش، در حاشيه وسط دو و در پايين يك روزن تعبيه شده است .

درپشت روزنه ها، تالاري به مساحت 25 متر مربع و با ارتفاع 2/70 متر در دل صخره و سنگ حفر شده است . سقف تالار مسطح است . اين تالار محل به جاي آوردن مراسم مذهبي ويژه اي براي بزرگداشت در گذشتگان ، و به احتمال بسيار قوي مركز پرستش ( ايزدمهر ) يا ( ميترا ) بوده است . بررسي اجمالي و جزئيات داخلي آن ، نشانگر احداث در دوره مادها است . اين مجموعه ، از نظر نما سازي ، با معبد يا آرامگاه صخره اي ( كلات خورموج ) در دامنه كوه مند بوشهر شباهت بسيار دارد . هم جواري اين محل با شهر باستاني خربز نشان مي دهد ، در دوره مادها يك تمدن بزرگ پيشرفته در جزيره قشم وجود داشته است.

قلعه پرتغاليهاي جزيره هرمز

اين قلعه كه در ضلع شمالي جزيره هرمز و در ساحل دريا قرار دارد ، مهم ترين قلعه باقي مانده از روزگار تسلط پرتغالي ها بر سواحل و جزاير خليج فارس است . اين قلعه به فرمان آلفونسوآلبركرك دريانورد پرتغالي در سال 1507 ميلادي ، در محلي موسوم به مورنا احداث شد. قلعه به شكل چند ظلعي نامنظم است . ساختمان آن بسيار محكم است و ديوارهايي به قطر 3/5 متر با چند برج به ارتفاع 12متر دارد. تاسيسات قلعه شامل انبارهاي تسليحات ، آب انبار و اتاق هايي با سقف هلالي است . در زمان شاه عباس كه به استعمار پرتغالي ها در ايران خاتمه داده شد، اين قلعه به دست امام قلي خان از سرداران شاه عباس فتح گرديد.

قلعه لشتان

اين قلعه در 6 كيلومتري شرق بندرلنگه قرار گرفته و تاريخ بناي ان سال 904 هجري قمري است . با توجه به تاريخ مذكور، گروهي معتقدند كه ساخت اين بنا به زمان سلطه و قدرت پرتغالي ها بر خليج فارس مربوط است . جمعي نيز عقيده دارند، اين قلعه در عهد هخامنشي احداث شده و بيش از 2000 سال قدمت دارد. در حال حاضر ، بجز حصار بند و اثار مخروبه روي ديوارها ، اثر ديگري از ساختمان قلعه باقي نمانده است . در داخل قلعه لشتان ، چندين قبرستان ، ده ها بركه آب و انبار آذوقه و آثار فراوان ديگري به جاي مانده است .

قلعه هزاره (بي بي مينو )

تنها بناي تاريخي شهر ميناب ، قلعه اي موسوم به قلعه هزاره است . مردم بومي اين قلعه را بي بي مينو مي نامند و معتقدند كه در روزگاران گذشته دو خواهر به نام هاي بي بي مينو و بي بي نازنين اين شهر را بنا كرده اند.گويا در گذشته دو قلعه وجود داشته كه يكي از قلاع ويران شده و تنها قلعه باقي مانده ، به نام قلعه هزاره يا قلعه بي بي مينو شهرت يافته است .اين قلعه تا اواخر دوره قاجار مركز حكومت محلي بود و در اطراف آن ، خندقي كنده شده بود. در آن زمان هميشه صد سرباط مسلح در قلعه مستقر بوده و نگهباني مي داده اند. در حال حاضر، از اين قلعه مخروبه اي باقي مانده است .

پل لاتيدان

پس از اخراج پرتغاليها از ايران، رفته رفته از اهميت بندري جزيره هرمز كاسته شد و بندرعباس جاي ان را گرفت و مهمترين بندر ارتباطي ايران گرديد. پل لاتيدان در مسير كاروان روي لار- بندرعباس ، در جهت گسترش امور بازرگاني احداث شد. اين پل در 50 متري غرب بندرعباس بر روي رودخانه كل (كول ) ايجاد شده و يادگار دوره صفوي است . بر خلاف پلهاي ديگر دوره صفوي كه آجري هستند، اين پل از سنگ بدون شكل ساخته شده و از طويلترين پلهاي ايران است . اين پل داراي صد دهانه بوده است كه در حال حاضر 33 دهانه آن مشهود است كه در ميان آنها چشمه طلاق هايي در دو طبقه تعبيه شده اند. بناي اين پل از عاليترين طرحهاي پل سازي ايران قديم محسوب ميشود.

قلعه پرتغاليهاي جزيره قشم

در انتهاي شمال شرقي جزيره قشم، يك قلعه قديمي و مخروبه وجود دارد . اين قلعه را در سال 1030 هجري قمري (1621ميلادي ) به دستور پادشاه اسپانيا در مسير بندر قشم ساخته اند. اين قلعه در سال 1622 به دست سپاهيان ايران فتح گرديد و تا امروز نيز آثار ديوار خارجي ان باقي مانده است . قلعه مذكور دو حصار و برجهايي در چهر گوش دارد . در پشت حصار بيروني قلعه ، خندقي وجود داشته كه اينك پر شده است . ديوار سازي قلعه با سنگهاي مرجاني و سنگ لاشه و ملات گچ و ساروج به شكل بناهاي عهد ساساني انجام گرفته است . در ميان خرابه هاي قلعه هنوز هم تعدادي لوله زنگ زده توپ وجود دارد . چهار لوله از اين لوله ها را در اطراف در ورودي پاسگاههاي قديمي شهر قشم و لافت نصب كرده اند و چند لوله توپ ديگرنيز به بندر لنگه حمل شده است .

منبع:

تبيان هرمزگان

در عصر حاضر كه اغراض سياسى جعل تاريخ را نيز براى تحقق خواسته هاى نامورد با اباحه گرى ترويج مى كند، هر پژوهشگر راستين و بى غرضى مى تواند بدون صعوبت و دشوارى از متون باستانى تا تاريخ معاصر و زمان حاضر آنگاه كه نوبت سخن به نام گستره آبى جنوبى ايران مى رسد تلألو نام خليج فارس را شاهد باشد كه به مثابه افشاگر ماهيت و منشأ اسامى مجعول پرتوافشانى مى كند و ماهيت اهداف مغرضانه اى را برملا مى سازد كه در خدمت، سياست پيشگانى قرار مى گيرد كه وحدت ميان مسلمانان را برنمى تابند و با تمسك به هر وسيله اى حتى اگر از درونمايه لازم نيز تهى باشد به منظور صيانت از تخت و كيان خود امت اسلامى را به واگرايى تحريك و تحريض مى كنند تا آنجا كه عدم تجانس و هنجارستيزى حاميان فرامنطقه اى بر اشتراكات فرهنگى، دينى و مذهبى همسايگان هم كيش تفوق يابد.

در سده نوينى كه عصر انقلاب اطلاعاتى خوانده اند ،«غربال كردن اطلاعات و صدور آن» از مهم ترين ابزارها براى القاى انديشه طراحان «نظم نوين جهانى» محسوب مى گردد به ويژه با لحاظ اين مهم كه گسترده ترين و تأثيرگذارترين شبكه هاى رسانه اى، ديدارى، شنيدارى و نوشتارى در تملك و اختيار دنياى غرب و صهيونيست هاى مولود آنان قرار دارد كه بى محابا فرهنگ ستيزى مغاير با منافع خود را هدف قرار داده اند و هر آينه كه مقتضى بدانند براى تأمين آنچه كه مطلوب نظرشان است و تضمين حيات شبكه هاى غول آسا و قدرتمند مالى و سياسى حكم مى رانند و سپس در زمان مناسب به اشاره پدرخوانده، عوامل شهرت طلب جعل تاريخ را قبيح نمى دانند و باز هم داستان «خليج عربى» و «جزاير عربى اشغال شده» در نفير كهنه و منسوخ پيشين دميده مى شود.

در دو قرن اخير به تاريخ خليج فارس مى توان به عنوان برآيندى از رابطه سه دايره هم مركز شامل مردم و دولت ها نگاه كرد. اين دايره ها در نخستين حلقه خود شامل مردمى بود كه كرانه هاى خليج فارس محل زيست آنان بود، قدرت هاى منطقه اى كه شامل ايران، عربستان و عراق بودند در حلقه ميانى جاى مى گرفتند. اين قدرت ها كه كرانه هاى خليج فارس را اختيار داشتند هر يك داعيه سيادت بر خليج فارس را در داشتند و چنين هدفى را سرلوحه برنامه ها و شعارهاى خود قرار داده بودند اما حلقه بيرونى از آن قدرت هاى فرامنطقه اى بود كه منافع ملى فرامنطقه اى آنها سبب دلبستگى شان به خليج فارس شده بود و به شكلى منظم يا متناوب در اين پهنه آبى حضور خود را به رخ مى كشيدند. حلقه اخير را كه مى توان قدرت هاى بين المللى در مقاطع مختلفى از تاريخ دو قرن پيش ناميد كه در اين ميان به ويژه حضور امپراتورى عثمانى، بريتانيا، روسيه و سرانجام آمريكا از بقيه پررنگ تر و تأثيرگذارتر بود.

تحركات و تحولات مركز گريز اين دايره ها و مدارهاى قدرت در آن پروسه پرفراز و نشيب و رابطه پيچيده و معادله اى چند مجهولى را پديد مى آورد كه به بى ثباتى دامن مى زد و درونمايه تحولات خليج فارس بود اما شاخص ترين ويژگى هاى اين رابطه محورهاى سياسى، اقتصادى و اجتماعى را دربرمى گرفت.

محور سياسى به دعاوى اقتدار سياسى و مفاهيم استراتژيك پيوندهاى سياسى مربوط مى شود. محور اقتصادى از مسير دريايى مهمى حكايت مى كرد كه بستر و زمينه ارتباط تجارى و اقتصادى و راه هاى آبى بود اما از لحاظ اجتماعى دين اسلام حلقه شاخصى بود كه دست بالاتر را در اين همهمه داشت چرا كه تقريباً جملگى ساكنان كرانه هاى دوسوى خليج فارس پيرو اسلام بودند و بخشى از جهان بزرگ تر اسلام را تشكيل مى داد و در مقاطع حساس نقشى عمده و اساسى ايفا مى كرد به اين معنا كه اختلافاتى مانند تضاد بين سنى و شيعه و اباضى و وهابى در بين ساكنان كرانه هاى خليج فارس هم گسستگى ايجاد مى كرد و هم اينكه به گونه شگفت آورى سبب پيوند كشورهاى منطقه مى شد. با لحاظ اين متمم بود كه عثمانى ها و در مقطعى مصريان اگرچه بيگانه بودند اما از مشروعيت دينى خود سود مى جستند. بنابراين دولت هاى اروپايى دين اسلام را به مثابه رادع و مانعى براى برقرارى ارتباط نزديك با مردم خليج فارس ارزيابى مى كردند و به تعبيرى آن را تهديدى بالقوه اما جدى مى پنداشتند و از «پان اسلاميسم» اوج گرفته و پيامدهاى مترتب بر آن بيمناك بودند.

به هر روى اروپاييان هر چقدر هم كه در خليج فارس سابقه حضور داشتند باز هم از ديدگاه ساكنان اجنبى بودند و اگرچه هنجارها و ارزش هاى ساكنان خليج فارس به مذاق آنها خوش نمى آمد اما دست بردن و تغيير در اين حريم ممنوعه را خطرناك و غيرقابل پيش بينى تلقى مى كردند.

به اين ترتيب اروپاييان هرگز ديدگاه مثبتى به دين اسلام و پيروان آن نداشتند و ميسيونرهاى مذهبى آنها هيچ گاه موفق نشدند اين منطقه را جولانگاه تبليغ عقايد خود كنند و به همين علت به فعاليت در آب هاى خليج فارس بسنده كردند و هرگز در پى تغيير هويت ساكنان كرانه ها برنيامدند.

براى بررسى بيشتر پيرامون خليج فارس و به ويژه نام آن ناگزير هستيم كه هرچند به طور مجمل از تاريخى آغاز كنيم كه در صفحات و سطور آن نام خليج فارس مضبوط شده باشد و اين تاريخ درست از همانجا شروع مى شود كه تاريخ هستى بشر به رشته تحرير در مى آيد و اين واقعيت مطبوع و دلپذير را اثبات مى كند كه خليج فارس از آغاز نگارش تاريخ مكتوب بشر از تأثيرگذارترين مناطق گيتى بوده است.

نگاهى گذرا به پيشينه نام خليج فارس:

از روزگار يونانيان كهن كه پيش از ميلاد مسيح آغازگر مطالعه نوين جغرافيا بودند و با استناد به مكتوبات «استرابو» كه پدر جغرافى لقب يافته تا پس از اسلام و آثار ابوريحان بيرونى و ابن فقيه هيچگونه تشكيكى در نام خليج فارس ملاحظه نمى شود و همگان كه نام بردن از همه آنان مستلزم نگارش صفحات بسيار است آن را به نام راستين خود خوانده اند.

در اعصار بعدى تنها به ذكر يك نمونه اكتفا مى شود كه به گواهى جرجى زيدان مورخ نامى عرب در كتاب تاريخ تمدن اسلامى كاربرد عبارت خليج فارس در ميان مورخان و جغرافيدانان از قرن سوم هجرى و پسان تر عموميت داشته اما طرفه اينكه المنجد معروف ترين دايرة المعارف دنياى عرب از همان نخستين چاپ خود هميشه از نام خليج فارس استفاده كرده است.

حتى سياستمداران واقع بين و بدون غرض عرب هم دليلى براى جعل تاريخ و ابداع اسامى ساختگى نمى ديدند آنچنان كه دكتر محمد نوفل معاون دبير كل اتحاديه عرب در كنفرانس حقوق بشر تهران در سال 1968 در حضور خبرنگاران پيرامون نام خليج فارس گفت: «من كوشش هايى را كه براى تغيير نام خليج فارس به خليج عربى صورت مى گيرد تمسخر مى كنم و اين كوشش ها را بى نتيجه مى دانم و محكوم مى كنم».

در واقع اين سرهنگ عبدالكريم قاسم بود كه پس از كودتا و قبضه قدرت در عراق به سال 1958 از گرد راه نرسيده رؤياى رهبرى جهان عرب وسوسه اش كرد و «دشمن تراشى براى تحريك احساسات ناسيوناليستى» را دستمايه مناسبى براى آرزوهاى خود تلقى كرد و هم او بود كه براى نخستين بار نام جعلى «خليج عربى» را بر زبان راند.

وى اميد داشت توجه و تمركز اعراب را كه تحت تأثير نفوذ كاريزماتيك جمال عبدالناصر مقابله با اسرائيل دغدغه ذهنى شان شده بود، به سوى خليج فارس و دشمن تازه اى به نام ايران جلب كند و اينكه عراق به عنوان به اصطلاح خط مقدم جبهه اعراب در برابر آن ايستاده است، قاسم در رسيدن به رؤياهاى جاه طلبانه اش شكست خورد و بى آنكه فراخوان او از مرزهاى كشورش فراتر رود در كودتايى ديگر به قتل رسيد و كودتاگران بدن مثله شده اش را در خيابان هاى بغداد چرخاندند.

اما از عبدالناصر بعيد بود كه در كنار تلاش براى نمايانگر ساختن صداقت خود به عنوان زمامدارى كه دشمن اصلى صهيونيست ها است و «پان عربيسم» ابداعى خود را جانمايه جد و جهد براى رهبرى دنياى عرب قرار داده است نام ساختگى خليج عربى را سر دهد و فراموش كند كه در سرآغاز حركت خود براى نشستن بر اريكه سمبليك رهبرى جهان عرب حدود و ثغور جغرافياى دنياى عرب را «من المحيط الاطلسى الى الخليج الفارسى» (از اقيانوس اطلس تا خليج فارس) تعريف كرده بود.

انقلاب اسلامى و جنگ ايران و عراق:

سرنگونى شاه و پيروزى انقلابيون، پژواك انقلاب اسلامى را در كرانه هاى خليج فارس طنين افكند و آنها ضمن اينكه از سرنگونى شاه خرسند بودند از بيم تأثير انقلاب اسلامى در فراسوى مرزهاى ايران چه در ساحت ايدئولوژيكى يا بعد سياسى بيمناك شدند و براى حفظ كيان خود به زير چتر آمريكا خزيدند و بيشتر چالش با حوزه نفوذ ايران را رويه خود ساختند.

در مورد جنگ تحميلى عراق بر ايران متأسفانه بايد پذيرفت كه صدام در آن زمان در نماياندن اين جنگ به عنوان شكاف بزرگ ايدئولوژيك و سياسى ميان اكثر اعراب و ايران بسيار موفق بود. شمارى از كشورهاى جنوب خليج فارس اين جنگ را به عنوان مظهر بيم و هراس و نگرانى هاى خود ارزيابى كردند. رخدادهاى خشونت بار در برخى شهرهاى اين كشورها و ادامه مالكيت ايران بر جزاير سه گانه ايرانى در خليج فارس نيز عواملى بودند كه سبب شدند برخى اعراب حاشيه خليج فارس هرگونه اقدام ايران را بدون توجه به انگيزه و هدف آن به زعم خود تهديد عليه امنيت كشورشان تلقى كنند.با توجه به گستره برتر جغرافيايى و جمعيتى ايران كه با كشورهاى جنوب خليج فارس قابل قياس نيست و ميراث فرهنگى و تاريخى گذشته ايران طبيعى است كه ايفاى نقش مسلط در خليج فارس از سوى تهران به ويژه در زمانى كه قدرت هاى بيگانه فرامنطقه اى در آن حضور چشمگير دارند كاملاً منصفانه و بجا به نظر برسد همچنين ايران حق دارد اين پرسش منطقى را مطرح سازد چرا در حالى كه آنها برترى منطقه اى شاه وابسته به غرب و عامل آمريكا را پذيرفته بودند همين حق را بر جمهوري اسلامي مقتدر روا نمى دانند؟ نمى توان اين پندار واهى را واقعى انگاشت كه در جمهورى اسلامى ايران نسبت به رژيم شاه تمايل كمترى براى حفظ تماميت ارضى كشور دارد.

اين در حالى است كه جمهوري اسلامي حمايت فراوان كشورهاى جنوب خليج فارس از عراق را كه تجاوز مستقيم به ايران محسوب مى گرديد، با بزرگ منشى به چماقى براى كوبيدن بر سر آنها تبديل نكرد اما آيا همكارى و پيوندهاى نزديك، تنگاتنگ و گاه غيرقابل باور نظامى كشورهاى جنوب خليج فارس با آمريكا كه خصمانه به عناد و كين توزى خود عليه انقلاب اسلامى ادامه مى دهد، موجه و دوستانه تلقى مى شود؟ چه كسى است كه درك نكند حضور گسترده و غيرقابل توجيه هزاران نظامى و ناوگان دريايى آمريكا در منطقه تهديد مستقيم امنيت ايران محسوب نمى گردد. با اين وجود جمهوري اسلامي ايران كه پشتگرمى و حمايت ملت را كارآمدتر و مطلوب تر از حمايت نيروى نظامى بيگانگان مى داند به جاى انتقام و گروكشى، رويه اعتمادسازى را در رأس سياست خارجى خود قرار داده و به انحاى مختلف به همسايگان جنوبى خليج نشان داده است كه تنها در سايه اطمينان و اعتماد متقابل و همكارى منطقه اى حفظ امنيت خليج فارس ميسر و مقدور است و نكوهش ديگران براى فرافكنى معضلات داخلى راه حل مناسبى براى همزيستى مسالمت آميز محسوب نمى گردد.

امنيت جريان انرژى، بهانه و دستاويز غرب:

در مجموع با توجه به عوامل جغرافيايى، اجتماعى، اقتصادى و استراتژيك كه وجه اشتراك همه كشورهاى خليج فارس است بهترين ساختار براى امنيت منطقه، سيستمى است كه بدون حضور هيچ يك از قدرت هاى غيركرانه اى و با مشاركت همه كشورهاى منطقه مشكول گردد. يك عامل عمده كه دستاويز بيگانگان براى توجيه حضورشان در منطقه است يعنى حفظ امنيت و تداوم جريان انرژى به دنياى صنعتى نيز با خردورزى و تعامل طرفين ذينفع توجيه هر نگرانى و دغدغه اى را بى مورد مى سازد. اين عامل عمده شناختن منافع مصرف كنندگان اصلى نفت در منطقه است و اين منافع نمى تواند جز با تضمين ادامه مسالمت آميز انرژى اعم از نفت و گاز از منطقه تأمين شود و رابطه بين خريداران و فروشندگان نفت هم نمى تواند جز از راه مقتضيات بازارهاى بين المللى انرژى به نظم درآيد.

جمهوري اسلامي ثابت كرده است كه در بحرانى ترين شرايط و در بحبوحه جنگ تحميلى، تجاوز و اشغال سكوهاى نفتى توسط آمريكا و سخت ترين وضعيت، امنيت صدور نفت از خليج فارس و گلوگاه حياتى آن تنگه هرمز را تأمين كرده و هرگز احساسات را در انديشه سياسى خود دخيل نساخته است.

ما امروز در نخستين دهه هزاره نوين هستيم كه موج جهانى شدن و انقلاب ديجيتال كه رهاورد آن بوده، به سراسر جهان تسرى يافته، مرزهاى سياسى را درنورديده و روابط بين الملل را بازتعريف كرده است. اگر كشورهاى عرب همسايه در خليج فارس همراه با ايران با كارت هاى خود به درستى بازى كنند در خليج فارس داراى پيش نيازهاى لازم براى سوارى بر موج جهانى شدن و ايستادگى در برابر چالش هاى انقلاب ديجيتالى هستيم، اصرار و الحاح بر مواضع سنتى و منسوخ گذشته با واقعيات عصر حاضر همخوانى ندارد و خليج فارس را به جولانگاه هميشگى ميهمانان ناخوانده تبديل مى كند.

نويسنده: حميد اسماعيلي

منبع: تبيان

در طول تاريخ و قرون گذشته از اقوام مختلف آثار زيادى برجاى مانده است كه از آن جمله مى توان به اهرام ثلاثه و مجسمه ابوالهول در مصر، مجسمه بودا در افغانستان، عمارت تاج محل در هند و آثار دوران هخامنشيان و ساسانيان در تخت جمشيد و طاق بستان اشاره كرد.

در اين ميان آثارى نظير سد مخزنى فريمان، بند گلستان مشهد، اثر تاريخى سد عباس آباد بهشهر و قنات قصبه شهر گناباد نشان از سخت كوشى جامعه و تمدن ايرانى دارد كه با تلاش فراوان و ابتكار، كارهاى بزرگ و خارق العاده براى رونق اقتصادى و رفع نيازهاى منطقه خود در دوران گذشته بوده است.

قنات كاريز در جزيره كيش هم با قدمت 2 هزار و 500 ساله كه امروزه با تلاش كارگران به شهر زيرزمينى تبديل شده به عنوان يكى از شگفت انگيزترين شاهكارهاى بشر در نوع خود بى نظير است.كاريز يا همان شهر زيرزمينى واقع در سواحل شمالى كيش در وسعت 16 هزار متر مربع در محل اتصال 3 رشته قنات قديمى قرار دارد كه طول اين 3 رشته قنات به 15 كيلومتر مى رسد.

در گذشته هاى دور بويژه در قرون پنجم و ششم هجرى كه جزيره كيش مركز تجارت خليج فارس و درياى عمان بوده با 274 حلقه چاه از اين قنات ها آب مى كشيدند و ساكنان جزيره و ساحل نشينان جنوب خليج فارس با نوشيدن آن سيراب مى شدند.در چند سال گذشته در عمق 17 مترى زمين زيرلايه اى 7 مترى از سنگواره هاى مرجانى و لايه اى 10 مترى از خاك مرجانى بدون استفاده از وسايل مدرن و تنها با تيشه و كلنگ و با دست حفر و دهليزها و تالارهاى متعدد در آن تعبيه شده است.

براساس آزمايش كارشناسانه متوليان امر روى فسيل هايى كه از سقف مرجانى تونل اين قنات به دست آمده نشان مى دهد اين سقف بين 110 تا 570 ميليون سال قدمت دارد.سقف مرجانى كاريز به شكل طبيعى خود حفظ شده و اگر با دقت به اين فسيل ها نگاه كنيد لاك پشتى را مى بينيد كه از آن زمان خود را براى امروز ما جاودانه كرده است.

منصور حاجى حسينى، سرمايه گذار طرح احياى كاريز كيش مى گويد: علاقه مندان و هنرمندان در اين طرح براى ثبت آثار هنرى خود در آبراه هاى كاريز كيش دعوت شده اند.او معتقد است: قرار گرفتن كاريز در دل جزيره مرجانى و امكان بازديد از صدف ها و مرجان هايى كه در اعماق اقيانوس ها قرار دارند مى تواند اين بخش جزيره كيش را به يكى از ابنيه هاى منحصر به فرد دنيا تبديل كند.

وى در سال 1377 پس از بازديد از جزيره كيش، مجذوب اين جزيره شد و سپس براى سرمايه گذارى در اين زمينه طرح هاى خود را ارائه داد. او پس از مذاكره با سازمان منطقه آزاد كيش براى بازسازى كاريز اعلام آمادگى كرد و از سال 1378 كار را آغاز نمود. مجموعه اى كه در تالارهاى كاريز اجرا مى شود شامل موزه، آمفى تئاتر، بازارچه صنايع دستى، رستوران، كافى شاپ و چايخانه سنتى است.

سرمايه گذار اين طرح قصد دارد در طرح توسعه كاريز در سطح زمين و روى شهر زيرزمينى مجموعه تفريحى بزرگى شامل سينما، ساختمان هاى ادارى، پاركينگ، پاويون و 2 قلعه شبيه قلعه هاى باستانى با بخش هايى مانند رستوران، فروشگاه، سايت بازى كودكان و سوئيت هاى اقامتى بسازد.به گفته وى، انجام اين طرح در 3 فاز تعريف شده است كه در حال حاضر فاز اول، ساخت فضاهاى تفريحى و فرهنگى در آن در حال انجام است.

در مجموعه طبيعى، تاريخى، فرهنگى و تفريحى شهر زيرزمينى كيش (كاريز) كه مهمترين بخش آن تونل شاهنامه در حال ساخت است گردشگران مى توانند سوار بر قايق هاى كوچك بر آب جارى قنات به حركت درآمده و در هر پيچ تونل با يكى از صحنه هاى شاهنامه و هفت خوان رستم آشنا شوند.

به گفته كارشناسان، جريان داشتن آب در كانال هاى شهر كاريز به ميزان بارندگى در كيش بستگى دارد و هواى اين شهر در زيرزمين بسيار خنك است.از طرف ديگر مسئولان سازمان ميراث فرهنگى، صنايع دستى و گردشگرى در گذشته پيشنهادهايى ارائه دادند تا مسير قنات كاريز به شهر باستانى جزيره كيش ادامه پيدا كند.

حاج حسينى مى افزايد: كار مطالعاتى اتصال شهر كاريز به شهر باستانى جزيره به طول 700 متر به پايان رسيده و در آينده ادامه توسعه اين قنات زيرزمينى به جزيره انجام خواهد شد.

منبع:

ايرنا

پژوهش 6 ساله بر روى معبد هندوها در هرمزگان به پايان رسيد. معبد هندوها مربوط به اواخر دوره ناصر الدين شاه است كه در زمان مظفرالدين شاه مورد بهره بردارى قرار گرفت. تنها منبعى كه در اين مورد اظهار نظر كرده است كتاب بندرعباس وخيلج فارس مربوط به شادروان سديد السلطنه بندرعباسى است.

بنابه گفته استاد باستان شناسى ايران، اين معبر براى نيازهاى هندوهاى مقيم شهر بندرعباس كه از سال هاى 1300 تا 1344 هـ ‎/ ش سكونت داشته و به كارهاى تجارى مى پرداختند ساخته شد كه يكى از نقطه هاى مهم ارتباط فرهنگى و هنرى ميان ايران و هند است.دكتر فخرى دانشپور كه مدت 6 سال است برروى اين معبد به تحقيق مى پردازد مى گويد: هندوها پيروان مكتب برهمنى (كسانى كه به خدايان برهما، ويشنو و تسيوا معتقدند) هستند و اين معبد بنابر تحقيقات به عمل آمده متعلق به خدايان ويشنو است.

وى با بيان اين كه در هند اغلب معابد برهمنى، سنگى است خاطرنشان كرد: معبد هندوها در بندرعباس طبق موقعيت جغرافيايى در زمان ساخت از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ هاى مرجانى خاك و گچ هاى ضخيم ماده و گچ لويى استفاده شده است.

وى درباره معمارى معبد هندوها گفت: ساختمان اتاق معبد و مهراب در قسمت شمال هند واقع شده و دور اتاق معبد نيز از طاقچه و قاب هاى كور ساخته شده است و دورتا دور اتاق معبد نيز 4 راهرو وجود دارد كه در گذشته زوار به دور آن زيارت مى كردند.داخل راهروها حجره هاى كوچكى است كه براى طلبه هاى مكتب برهمنى در نظر گرفته شده و داخل برخى از اتاق ها نقاشى هاى مذهبى ديده مى شود كه يكى از مهم ترين آنها خداى فلوت زن به نام كريشنا است.

از داخل راهرو غربى راه پله هاى مارپيچى وجود دارد كه به سمت بالا است و به بام معبد منتهى مى شود كه ساق معبد است و با جرزهاى پس رونده كه الهام از معمارى ايرانى است تشكيل شده است كه 4 نورگير در 4 طرف اين فضاى چند ضلعى روى جرزها و جود دارد و گنبد عظيمى با لايه هاى ذوزنقه اى و تزئينات آيين هندويى ديده مى شود.

همچنين اطراف و در 4 طرف گنبد حدود 72 برجك مخصوص هندويى وجود دارد كه در وسط گنبد ميله بزرگى قرار گرفته كه در حقيقت محور زمين و آسمان را نشان مى دهد.

وى تصريح كرد: در قسمت ضلع شرقى گنبد نيز تالار بزرگى وجود دارد كه تالار اجتماعات بوده و در اين تالار نقاشى هاى مختلفى به چشم مى خورد كه هر كدام از آن ها بيانگر فلسفه خاصى از اعتقادات مختلف مردم هند است.گفتنى است، معبد هندوها 116 سال پيش ساخته شد و يكى از نقطه هاى مهم ارتباط فرهنگى و هنرى بين ايران و هند است كه بايد حفظ شود و متأسفانه به علت عدم توجه گذشتگان غالب نقاشى هاى آن از بين رفته و بنا هم به علت مصالح ساخت موجود و تغييرات آب و هوايى با وجود مرمت هاى پى در پى هنوز آثار ويرانى در آن به چشم مى خورد.اين معبد يكى از آثار منحصر به فردى است كه از سوى پولدارهاى شهرى به نام شيكار پور در غرب هند ساخته شد و در سال 1344 هـ ‎/ ش كه بندرعباس را ترك كردند، بت هايى كه در معبد و در طاقچه محراب بود نيز با خود بردند و اين بنا كم كم مخروبه شد تا اين كه از طريق سازمان ميراث فرهنگى در چند نوبت تعمير اساسى شد و هنوز نياز به تعمير دارد، البته به شرط آن كه حالات اوليه بنا از بين نرود.

منبع:

ايران

آيا تاكنون حيات وحش جزيره شيدور سفر كرده ايد؟ اين جزيره در فاصله 5/1 كيلومتري جنوب شرقي جزيره لاوان واقع شده و مساحت آن 4/1 كيلومتر مربع ميباشد. پوشش گياهي اين منطقه از گياهان شور و مقاوم در مقابل كم آبي است كه بطور پراكنده رشد كرده اند. اين جزيره ، جزيره اي است غير مسكوني كه هيچگونه فعاليتي در ان ديده نمي شود. پرندگان موجود در آن شامل چهارگونه پرستوي دريايي است كه در جزيره توليد مثل مي كنند.در اين جزيره تعداد زيادي مار سمي سياهرنگ و كوچك كه معمولاٌ زير شن مخفي مي شوند مشاهده شده است به همين جهت به جزيره ماران نيز معروف است . همچنين لاك پشتهاي دريايي در سواحل آن تخم گذاري مي كنند. صيادان و بوميان جزاير اطراف در هنگام طوفاني بودن دريا و همچنين براي جمع آوري لاك پشتها و تخم پرندگان دريايي به اين جزيره مسافرت مي كنند. شيدور با اين كه مساحت بسيار كمي دارد از مهمترين و با ارزشترين زيستگاههاي پرندگان و لاك پشتهاي دريايي در خليج فارس و درياي عمان است . بازديد از اين جزيره همراه با راهنمايان آشناي محيط زيست و مجوزهاي لازم امكان پذير است .

اين منطقه يكي از جزاير ايراني خليج فارس مي باشد كه از سال 1366 تحت مديريت سازمان حفاظت محيط زيست قرار گرفته است . اين جزيره در تقسيمات كشوري جزء استان هرمزگان و از توابع شهرستان بوموسي مي باشد و در فاصله 262 كيلومتري ( از طريق دريا ) شهر بندرعباس قراردارد. از نظر حيات وحش اين جزيره در مسير مهاجرت پرندگان قرار داشته و سواحل آن زيستگاه مناسبي براي پرندگاني چون پرستوي دريايي و عقاب ماهيگير مي باشد. تنها پستاندار جزيره را جبير تشكيل مي دهد كه از ساليان قبل در آن رها شده و امروزه جمعيت قابل توجهي را تشكيل داده است.

جنگلهاي مانگرواكوسيتمهاي كاملا ويژه اي هستند كه اجتماعات گياهي و جانوري آنها در ارتباط با شرايط خاصي مي تواند شكل گيرد.جنگلهاي حرا جنوب ايران در نوار ساحلي خايج فارس و درياي عمان آخرين پراكنش جنگلهاي مانگرو در جنوب شرقي آسيا به شمار ميروند. اين جنگلها از يك يا گاهي دوگونه مانگرو تشكيل شده و فراوان ترين گونه آن حرا است كه در منطقه حفاظت شده حرا به تنهايي حضور دارد. جذر و مد آب دريا در سواحل كه بطور موزون و مستمر هر روز انجام مي شود در شكل گيري تنوع حيات اين اكوسيستم نقش اساسي دارد.منطقه حفاظت شده حرا كه در تنگ خوران بين جزيره قشم ، سواحل حوزه بندر خمير و در مصب و دلتاي رودخانه مهران قرار گرفته از سال 1351 انتخاب و تحت حفاظت قرار گرفته است . بندر خمير در شمال غرب منطقه حفاظت شده مهمترين شهر اطراف منطقه محسوب مي شود بنادر پل - لافت كهنه و لافت نو نيز آباديهاي مهم حاشيه اين منطقه محسوب ميشوند كه پل در نوار ساحلي شمالي و بنادر لافت در شرق منطقه واقع شده اند. جاده اصلي بندرعباس به بندر خمير از شمال منطقه عبور مي كند و تمامي قسمتهاي منطقه بويژه از طريق دو بندر لافت و پل توسط قايق قابل دسترسي است . اين جنگلها نه تنها در سطح ملي حائز اهميت هستند. بلكه داراي دو نوع ذخيرگاه زيستكره (MAB) و تالاب بين المللي نيز      مي باشند . اين جنگلها با محيط زيست پويا ، ساز و كارهاي پيچيده ، پرندگان نادر، آبزيان غير متعارف ، كاركردهاي مختلف ، ارزشها و زيباييهاي سحرانگيز، خود پديده هاي شگفت انگيزي مي باشند كه براي طيق گسترده اي از مردم از جذابيت هاي خاصي برخوردارند.قابليتهاي پژوهشي و آموزشي اين نظام اكولوژيك استثنايي و منحصر به فرد همانقدر براي دانشجويان جذابيت دارد كه ديدن غروب سحرانگيز جنگلهاي نيمه شناور آن براي مردم عادي . اين جنگلها كانون ديدنيهاي غير متعارف و حيرت آور است . ديدن ماهي خزنده ، پرندگان نادر همچون اگرت بزرگ ، گيلان شاه و حواصيل هندي در كنار عقاب ماهيگير، نوك قاشقي ، پليكانها و فلامينگوها هميشه امكان پذير نيست اما جنگلها هميشه بهار دريايي حرا همه اين ديدنيها را يكجا به بازديد كنندگان خود سخاوتمندانه عرضه مي كنند. بي دليل نيست كه امروز مناطق حفاظت شده در كل نوار ساحلي جنوب كشور و بويژه در عرصه مانگروها اين ميراثهاي طبيعي بي همتا را براي نسل حاضر و آيندگان حفظ كنيم .

چشمه هاي آب گرم خورگو: اين چشمه ها كه تعداد آنها سه چشمه است . از طريق فرعي منشعب از جاده بندرعباس – سيرجان – قابل دسترسي اند. از دوراهي جاده بندرعباس – سيرجان تا مظهر چشمه اول در حدود 28 كيلومتر فاصله است . آي چشمه اول از شكاف سنگ هاي آهكي ماراني خارج و وارد رودخانه خورگو مي شود. آب اين چشمه در رديف آبهاي سولفات كلسيم همراه با منيزيم و كلرور سديم ولرم است .تعداد چشمه هاي آب گرم اين منطقه سه چشمه است كه خصوصيات واحدي دارند. چشمه دوم خورگو در يك كيلومتري شرق چشمه اول از شكاف سنگهاي آهكي مارني به صورت جوشان از زمين مي جوشد. در نزديكي مظهر چشمه ، حوضچه اي به شكل دايره ، و به قطر 3 متر بنا شده است . از اب اين چشمه براي استحمام استفاده مي شود و در رديف آبهاي گوگردي با كاتيون ها و آنيونهاي مختلف گروم است . دسترسي به چشمه سوم نيز از طريق جاده فرعي منشعب از جاده بندرعباس – سيرجان امكان پذير است .از بندرعباس تا دوراهي خورگو 30 كيلومتر و از دوراهي تا مظهر چشمه در حدود 20 كيلومتر فاصله است . در كنار مظهر چشمه حوضچه اي جهت استحمام وجود دارد و اب چشمه در رديف آب هاي گوگردي با كاتيون ها و انيون هاي مختلف گروم است .

چشمه آبگرم سرخان : اين چشمه در مسير جاده فرعي خورگو- سرخان منشعب از جاده بندرعباس – سيرجان قرار دارد. فاصله چشمه تا روستاي سرخان در حدود يك كيلومتر است . عامل تشكيل چشمه تكنونيك صفحه اي است و آب آن از شكاف سنگ هاي شيلي از زمين خارج مي شود. آب اين چشمه در رديف آبهاي گوگردي با كاتيون و آنيون هاي مختلف گرم است .

جغرافياي تاريخ استان هرمزگان جغرافياي تاريخي استان هرمزگان باتاريخ و جغرافياي خليج فارس در هم آميخته‌است . تا قرن چهارم پيش از ميلاد، مدارك پراكنده‌اي بر پاه نوشتارهاي تاريخ نگاري يوناني درباره خليج فارس وجود دارد . ظاهراً در دوران بسيار كهن، اقوامي در سواحل غربي خليج فارس و دشتهاي جنوبي و غربي ايران ميزيسته‌اند . شواهدي نيز مبني بر پيدايش و توسعه دريانوردي در آن دوران وجود دارد . از جمله مي‌توان به دريانوردي بابليان در قرن هفتم پيش از ميلاد، در خليج فارس اشاره كرد .

نخستين مدرك

نخستين مدرك قطعي در خصوص دريا نوردي در خليج فارس، به زمان «نئار خورس» يا «نئارك»، دريا سالار اسكندر مقدوني، مربوط است . اسكندر پس از فتح سرزمينهاي اطراف رودخانه سند (هندوستان) ظاهراً از طريق مصب رودخانه سند و درا، به سوي مكران و تنگه هرمز و خليج فارس حركت كرد و در سال ۳۲۶ قبل از ميلاد، از دهانه رودخانه سند گذشت، ولي طوفان و امواج سهمگين دريا وي را مجبور به بازگشت نمود . اسكندر دريا سالار خود به نام نئارك (نئارخوس) با به عنوان سرپرست ناوگان دريايي رهسپار خليج فارس كرد . نئارك پس از عبور از سواحل مكران، به بندر هرمز يا ميناب كنوني رسيد . نئارك در خليج فارس به جزيره خالي از سكنه‌اي بنام «بارقانا» كه گفته مي‌شود همان جزيره هرمز يا لارك يا «اوآراكنا» و يا كيش كنوني است، رسيد . نئارك چنين گفته‌است كه هيچ يك از سواحل را در طول سفر دريايي خود مانند سواحل خليج فارس آباد و مزروع نديده‌است .

اردشير بابكان وجزيره هرمز

تاريخ مكتوب بندر هرمز از زمان اردشير بابكان آغاز مي‌شود . مورخين شرقي و اروپايي چنين گفته‌اند كه روز گار آباداني بندر هرمز بين سالهاي ۲۴۱-۲۱۱ ميلادي بوده، ولي پس از ظهور اسلام و سقوط دولت ساسانيان، به عنوان يكي از مهم‌ترين مراكز داد و ستد شرق معروفيت پيدا كرده‌است . در سالهاي ۷۵۰-۶۶۱ ميلادي، منطقه خليج فارس جزو قلمرو خلافت اموي و سپس جزو قلمرو خلافت عباسي، در سالهاي بسياري از مورخين، اين راه دريايي را با اهميت تراز جاده معروف كه به نام جاده ابريشم (طريق الحرير) يا شاخه مهمي از آن مي‌دانند . ماركوپولو، جهانگرد مشهور ايتاليايي در سالهاي ۱۲۷۲و۱۲۹۳ ميلادي از بندر هرمز ديدن كرد . وي گزارش كرده‌است كه جواهرات ايران عاج و ابريشم هند و چين و مرواريد بحرين در بازارهاي بندر هرمز خريد و فروش مي‌شده‌است . در سال ۱۳۰۰ ميلادي سيف الدين پادشاه بومي بندر هرمز از ترس حمله مغولها بندر هرمز را ترك و به جزيره هرمز «جردم» عزيمت كرد و در آنجا شهر ديگري بنا نهاد . در سال ۱۴۵۳ ميلادي هنگامي كه قسطنطنيه به دست سلطان محمد فاتح سقوط كرد ارتباط زميني اروپاييان با آسيا گسسته شد . در سال ۱۴۹۷ ميلادي براي اولين بار استعمار گران غربي به فرمانروايي «واسكودوگاما» در بنادر خليج فارس پياده شدند .

خليج فارس و پرتغاليها

در سال ۱۵۰۶ ميلادي پرتغاليها به عنوان محافظت از منافع پرتغال در برابر تجاوز مصري و ونيزي به رهبري «آلفونسوآلبوكرك» با هفت كشتي جنگي جزيره هرمز را محاصره نمودند . بندر هرمز در اين زمان كليد تجاري خليج فارس محسوب مي‌شد و راه ادويه كاز در كنار همين بندر از تنگه هرمز عبور مي‌كرد. سقوط هرمز كه از نظر تجاري و نظامي براي دولت ايران اهميت داشت با جدا شدن هرمز به سبب گرفتاريهاي ناشي از جنگ با عثمانيان به بيرون راندن پرتغاليها موفق نشد و پيماني با انان منعقد نمود كه به موجب آن پرتغاليها ميبايست درلشكر كشي به بحرين شاه اسماعيل را مساعدت مي‌كردند . با اين پيمان تسلط پرتغاليها بر خليج فارس تا مدتي نثبيت شد ولي شاه عباس بزرگ با كمك قواي انگليس حاكميت پرتغاليها بر خليج فارس را پايان داد.

هلند و انگليس وخليج فارس

هلنديها در سال ۱۰۰۴ هجري قمري تجارتخانه‌اي در بندرعباس تأسيس كردند و به دنبال آن رقابت بين هلند و انگلستان شدت گرفت . در اواخر دوره سلطنت شاه عباس صفوي دولت ايران به لغو معافيت گمركي واردات و صادرات هلنديها اقدام كرد . هلنديها به حصار جزيره قشم هجوم آوردندو براي جلوگيري از تجارت انگليس چند كشتي جنگي به تنگه هرمز و بندرعباس اعزام كردند . دولت ايران ضمن تقاضاي صلح به هلنديها اجازه داد كه در هر نقطه‌اي از ايران به تجارت ابريشم اقدام كنند و از معافيت گمركي درواردات برخوردار شوند . در همين زمان با تيره شدن روابط بين هلند و انگليس در اروپا هلنديها به كشتيهاي انگليس در جاسك حمله كردند و قشم را به دست گرفتند بندرعباس را گلوله باران كردند دژ مستحكمي را در نزديكي تجارتخانه خوددر بندرعباس احداث نمودند براي نزديكي بيشتر با دهانه خليج فارس تأسيسات تجاري خود را به جزيره خارك منتقل كردند و از پرداخت اجاره بهاي خارك به مير مهنا حاكم بندر ريگ و جزيره بيرون راند . بدين ترتيب هلنديها كه مركز تجاري خود را از بندرعباس برچيده بودند عملاً از خليج فارس خارج شدند .

كمپاني هند شرقي وخليج فارس

باتشكيل و رسميت يافتن كمپاني هند شرقي دولت انگليس سياست گسترده استعماري خود را عليه ايران به كار گرفت و در اندك مدتي بر سراسر سواحل خليج فارس تسلط يافت . دولت انگليس و عمال كمپاني هند شرقي با نيرنگاز اتحاد قدرتهاي محلي جلوگيري كردند و با ايجاد جنگهاي منطقه‌اي موجبات ضعف انها را فراهم آوردند . در اين دوره سياست انگليس در خليج فارس ايجاد شيخ نشينهاي متعدد و كوچك بود تا از اتحاد آنها در مقابل خود جلوگيري كند . خليج فارس بعد از جنگ جهاني اول، نه تنها به عنوان يك معبر دريايي تجاري بسيارمهم، بلكه به عنوان بزرگ‌ترين كانون نفت و منبع مهم رشد صنايع، اهميت اقتصادي و استراتژيكي فراواني يافت، به طوري كه كليه طرفهاي تجاري خارجي ايران به ويژه انگليس با جديت تمام تلاش كردند حضور فيزيكي خود را در خليج فارس حفظ كنند . موقعيت استراتژيكي استان هرمزگان در دهه‌هاي بعدي نيز توجه ويژه به اين منطقه را براي دولتهاي و كشورهاي خارجي الزامي ميساخت . در زير، فشرده‌اي از پيشينه تاريخي مناطق مهم استان آورده مي‌شود تا سيماي تاريخي و سياسي اين خطه از كشور پهناور ايران بيش از پيش روشن گردد .

منبع

• زنده دل، دستياران، حسن. (مجموعه كتابهاي راهنماي جامع ايرانگردي استان هرمزكان) ج۱. چاپ وانتشار سال ۱۹۹۸ ميلادي.

جغرافياي طبيعي و اقليمي استان هرمزگان بخش عمده‌اي از مساحت استان هرمزگان را مناطق كوهستاني در برگرفته‌اند و كوههاي اين منطقه ادامه رشته كوههاي زاگرس اند كه به تدريج از شمال شرقي به جنوب شرقي امتداد مي‌يابند . ادامه اين رشته همراه با كاهش ارتفاع، به تپه ماهورهاي آهكي، گچي و شني منتهي شده و به زمينهاي پست ساحلي خليج فارس و درياي عمان متصل مي‌گردد . اين ناحيه پست ساحلي، در اطراف تنگه هرمز وسعت بيشتري يافته، و شرايط مساعدي براي كشاورزي و صيفي به وجود آورده‌است . با توجه به مشخصات اقليمي و استقرار استان هرمزگان در منطقه فوق حاره‌اي، گرمي هوا مهم‌ترين پديده مشهود اقليمي آن است . استان هرمزگان از مناطق گرم و خشك ايران است و اقليم آن تحت تأثير آب و هواي نيمه بياباني و بياباني قرار دارد . هواي نوار ساحلي در تابستانها بسيار گرم و مرطوب است و گاهي نيز دماي آن از ۵۲ درجه سانتيگراد تجاوز مي‌كند . دماي متوسط سالانه اين منطقه در حدود ۲۷ درجه سانتيگراد است . از ويژيگيهاي آب و هوايي استان هرمزگان، يك فصل طولاني گرم و يك فصل كوتاه خنك است . فصل گرم همراه با هواي شرجي ۹ ماه به درازا مي‌كشد . فصل تابستان از اوايل اسفند ماه شروع مي‌شود، هوا رفته رفته رو به گرمي مي‌رود تااينكه گرما در ماه‌هاي تير و مرداد به اوج خود مي‌رسد . فصل خنك آن همراه با خشكي نسبي هوا در حدود سه ماه طول مي‌كشد . اين فصل از اوايل آذرماه شروع مي‌شود و تحت تأثير توده‌هاي هواي خنك غربي قرار مي‌گيرد . دماي هواي اين استان در سردترين شبهاي سال به ندرت به صفر درجه مي‌رسد و در روزهاي زمستاني دماي آن معمولاً از ده درجه سانتي گراد بالاي صفر پايين تر نمي‌آيد. اصولاً آب و هواي اين استان همانند آب وهواي نواحي بياباني است و ميزان بارشهاي جوي آن نيز فوق العاده اندك مي‌باشد . در اين منطقه، در حدود نه ماه از سال بارندگي مهمي صورت نمي‌گيرد و قسمت عمده بارندگي آن نيز در يك يا دو نوبت بوقوع مي‌پيوندد . در همان موارد اندك هم بارندگي آن اغلب مانند بارانهاي بهاري سيل آسا است وخسارات فراواني به بار مي‌آورد . ميزان رطوبت نسبي در سواحل خليج فارس عمدتاً بالا است و بين ۲۰ تا ۱۰۰ درصد نوسان دارد .

صنايع دستي هرمزگان صنايع دستي در استان هرمزگان همانند بسياري از نقاط ديگر كشورمان حالتي مكمل اقتصاد، كشاورزي را داشته و در اثر موارد تامين كننده بخشي از نيازهاي منطقه‌است . «گلابتون دوزي» ، «خوس دوزي» ، «بادله دوزي» و «زردوزي» از مهم‌ترين صنايع بومي است كه در واقع منحصر به استان هرمزگان است و مشابه آنها در مناطق ديگر كشور يافت نمي‌شود . اين هنرها در ميان اهالي بندرعباس، بندرلنگه، بستك، و ميناب، كاملاً رايج ست و از ديرباز براي تزيين لباس از آنها استفاده كرده‌اند . حصيربافي از جمله صنايع دستي است كه در ميناب، بشاگرد و روستاهاي اطراف آن رواج فوق العاده دارد و تقريباً تمامي زنان و دختران با آن آشنا هستند . سفالگري نيز در منطقه ميناب، از صنايع دستي سنتي منطقه محسوب مي‌شود .

• يكي از ويژگيهاي شيوه انديشه ايراني، دوگانه‌باوري و تقسيم بنديِ دوگانة جهان، و هرآنچه در آن هست، به دو نمود فروغ و تاريكي و يا نيك و بد است. براساس اين انديشه، ايرانيان از ديرباز به دو گونه وُيو(vayu) (باد) با شخصيتي واحد، ليكن با سيما و گوهري متفاوت از يكديگر، باور داشتند. بادي را ايزدِ سودرسان و باد ديگر را ديوي زيان كار مي‌انگاشتند. ديو، بادي هراس انگيز، بي رحم و آسيب رسان بود و با تباهي و مرگ، هم ذات و همراه بود و كسي را از او گريز نبود.

• در فرهنگ اسلامي، باد را مشابه جنّ و همچون او موجودي هوايي انگاشته و به دو گروه اجبار و اشرار يا مؤمن و كافر طبقه بندي كرده‌اند. مثلاً، علامه مجلسي باد را كنايه از جنّ گرفته و آن را «باد – جنّ» مي‌نامد و بيماري ريح‏‎ُ الصِبًيان يا باد‏‎ِ كودكان را در اثر باد – جنّ مي‌داند.

• در برخي از جامعه‌هاي مسلمان جهان، از جمله ايران، ميان جن-بادها و گروه بندي هايِ اجتماعيِ درون جامعه، پيوند و همبستگي وجود دارد. براي نمونه جامعه‌هاي آفريقايي كه بر بنياد گروه‌هاي دودماني سازمان يافته‌اند، هر گروه از بادها را اعضاي يكي از دودمان‌ها و يا وابسته به آن مي‌دانند. در ميان مردم ساحل نشين جنوب ايران، باد – جن‌ها بيشتر در ميان قشرها و لايه‌هاي پايين و فقير جامعه عمل مي‌كنند و برخي از بادها، مانند باد مشايخ با گروه‌هاي اجتماعيِ معيني، پيوند معنوي و روحاني دارند.

• در ميان مردم، باورداشت‌هاي مربوط به طبيعت و اسباب بروز بادزدگي (حالت بيمارگونة ناشي از تسخير باد) و راه‌هاي چاره جويي و درمان بادزدگيِ يك نظام اجتماعي و فرهنگيِ مجرد پيوسته و وابسته به يكديگر را پديد آورده‌است.

• شيوة جن – بادزُدايي در ميان جامعه‌هاي معتقد به اين نوع جن– بادها عموماً به دو روش پايا و گشتاري انجام مي‌گيرد. در درمان به روش پايا، شخص مسخّرِ جن باد، بيماري اش بهبود مي‌يابد و به حالت عادي و مطلوب پيشين بازمي گردد. در صورتي كه در درمان به شيوه گشتاري، دگرگونيِ ژرفي در شخصيت و حالات بيمار رخ مي‌دهد و هويت او به كلي تغيير مي‌كند. بيمار در هويت جديد با روح يا باد تسخير كننده اش پيوند مي‌خورد و از اين پس به گروهي مي‌پيوندد كه داراي هويت اجتماعي ويژه و كيشي خاص در جامعه‌است.

بافت جمعيتي استان تنوع فراواني دارداز شرق با فرهنگ و سنن بلوچها شروع مي‌شود وپوشش مردم بخصوص زنان بسيار شبيه بلوچها مي‌باشد و در مركز و غرب استان بيشتر از فرهنگ بومي خود و لباس آنها بيشتر فرنگي مي‌باشد و زنان پوشش مشهور بندري، لباسي با پارچه‌هاي رنگي شاد قرمز سبز زرد و آبي و اكثراً زري بافي شده. روايت‌ها فرهنگ مردم هرمزگان حكايت از رشد، تكامل، اختلاط و تنوع بسيار دارد.

آيين‌ها، أفسانه‌ها واعتماداتي كه از قلهٔ كوه‌ها تا حضور دريا وصيادان را در بر گرفته‌است، بر اين چهار راه فرهنگي مي‌توان از همهٔ أقوام، ملت‌ها و أديان آمده ورفته چيزهاي بسيار بر جاي مانده يافت. پس بايد با ضرب دهل‌ها ونقش لباس همراه شد وبه تماشاي زار و عضوا نشست تا تاريخ ديرينهٔ فرهنگ وتمدن هرمزگان را كه حكايت مردم ديرزي اين ديار وهم نشيني آنان با مهاجران از دور آمده را دريافت.

فعاليت عمده مردم هرمزگان در زمينه كشاورزي, ماهي‌گيريو تجارت است. منطقه ميناب و رودان به عنوان قطبهاي كشاورزي استان به شمار مي‌آيد. اين استان همچنين داراي معادني از قبيل نفت، گاز، كروميت، خاك‌سرخ و .... است. در ضمن هرمزگان در زمينه حمل و نقل دريايي و شيلات از موقعيت اقتصادي برجسته‌اي برخوردار است. دو بندر آزاد تجاري كيش و قشم از لحاظ اقتصادي براي اين استان سود سرشاري را به دنبال دارند.

زبان مردم هرمزگان عموما لهجه‌هاي گوناگون گويش بندري (فارسي دري تغيير يافته در اثر ورود زبانهاي گوناگون به منطقه)است كه از زير شاخه‌هاي زبان فارسي ولري است كه داراي پيوندهايي با زبان مردم لارستان استان فارس مي‌باشد. ونيز در نواحي غربي وجزاير ايراني خليج فارس زبان عربي رايج است، همچنين در نواحي شرقي مانند جاسك زبان بلوچي رواج دارد. همچنين در بيشتر روستاهاي حاشيهٔ دريا زبان عربي كلاً رايج است، بطور مثال: مثلاً در روستاي شناس و دهستان مغويه ساكنان أصلي اين مناطق كلاً به زبان عربي تكلم مي‌كنند.